Gebouwen
De sector gebouwen draagt voor 12% bij aan de uitstoot van broeikasgassen. Wat zijn de oorzaken daarvan? En welke oplossingen zijn er? Lees er hier meer over.
Waar komt de uitstoot vandaan?
In de sector gebouwen komt de uitstoot van broeikasgassen vooral door het verbruik van aardgas voor verwarming, warm water en het koken. Daarin dragen huishoudens met 70% het meeste bij. Overige gebouwen, zoals kantoren of scholen, zorgen voor 30%. De CO2e-uitstoot in deze sector is erg seizoensgebonden. Vooral in de winter verbranden we meer aardgas om te zorgen dat het binnen aangenaam warm is.
- Huizen verbruiken aardgas voor verwarming (75%), warm water (20%) en in de keuken (5%).
- Utiliteitsgebouwen verbruiken aardgas voor verwarming en warm water.
CO2e-uitstoot 1990-2024*
Bron: CBS, *voorlopige cijfers voor 2024.
Gebouwen
Achtergrond
- Nederland heeft op dit moment 8,2 miljoen woningen (CBS) en ongeveer 1 miljoen utiliteitsgebouwen.
- Woningverdeling: 57% koopwoningen, 29% corporatie woningen en 14% is overige verhuur (RVO).
- In 2023 wordt 85% van de woningen verwarmd met aardgas, zo’n 10,1% zijn aardgasvrij (RVO).
- Van die aardgasvrije woningen maakt 6,0% gebruik van stadsverwarming. Slechts 4,1% van alle woningen verwarmd in 2023 met een all-electric warmtepomp (RVO).
- Bijna 5,3 miljoen woningen (63%) hebben in 2023 een definitief geregistreerd energielabel. Daarvan hebben bijna 2 miljoen woningen een A-label of hoger (RVO).
- Het doel voor 2050 is wonen zonder aardgas.
Wat zijn de uitdagingen?
Als we de uitstoot van broeikasgassen door gebouwen naar nul willen brengen dan zullen we zuiniger met energie om moet gaan en van aardgas overstappen op schone energie. Huizen, flats en andere gebouwen hebben een massale verbouwing nodig. Dat kost veel tijd, geld en moeite. Bovendien zijn er meerdere oplossingen en moet het betaalbaar zijn voor iedereen. Het is een gezamenlijke uitdaging met een gezamenlijk doel.
1. Gedrag
We behouden graag wat we kennen en hebben. Waarom zou je dus iets veranderen als je prima woont?
2. Verbouwen
We hebben veel mensen nodig om alles te verbouwen. En het kost tijd. Hoe kunnen we dat versnellen?
3. Betaalbaar
Isolatie, warmtepompen en zonnepanelen zijn niet goedkoop. Hoe maken we dat betaalbaar?
4. Energie besparen
We zijn gewend niet zo stil te staan bij ons energieverbruik. Hoe veranderen we dat?
Gebouwen verduurzamen
Kan het opgelost worden?
De sector gebouwen kan naar nul CO2-uitstoot. De technieken en mogelijkheden zijn aanwezig. Om aardgas te vervangen is het allereerst belangrijk dat gebouwen goede isolatie en ventilatie hebben. De type warmtebron zal afhangen van het huis. Veel huizen gaan over op een warmtepomp, andere juist op een warmtenet. Met zonnepanelen op daken wekken we hernieuwbare elektriciteit op.
1. Aardgas vervangen
Met warmtepompen en warmtenetten kunnen we met hernieuwbare energie verwarmen en voor warm water zorgen. Koken doen we dan op inductie.
2. Goed isoleren
Betere isolatie van muur, vloer, dak en ramen houdt warmte beter vast. Zo besparen we energie en kunnen we op lage temperatuur verwarmen met elektrische warmtepomp.
3. Iedereen mee
Niet iedereen heeft de financiële middelen om isolatie te verbeteren of een warmtepomp te kopen. De overheid kan zorgen voor een eerlijke transitie via subsidies of compensatie.
4. Extra bouw richtlijnen
Voor energiegebruik zijn er de BENG richtlijnen. Nu nog richtlijnen om materiaalgebonden CO2-uitstoot per m² te verlagen. Dit kan o.a. met de MPG methodiek.
5. Slimme apparaten
Slimme apparaten in huis kunnen ons helpen diep ingesleten routines te doorbreken. Zo kunnen we beter ons energieverbruik spreiden over de dag en er zuiniger mee omgaan.
6. Nieuwe technieken
Biobased bouwen, houtconstructies, afvalwater zuivering per wijk, herbruikbare kabels, cementloos beton en waterrecycling systemen in huis zijn nu nog nieuw, maar straks misschien normaal.
Wat kun jij doen?
In de sector gebouwen gaat de verduurzaming en het aardgasvrij maken nog niet snel genoeg. Als individu kun je impact maken door te beginnen met oriënteren wat jouw huis nodig heeft. Goed isoleren is altijd slim, net als energie besparen. Pak het stap voor stap aan en maak een plan om jouw huis aardgasvrij te krijgen.
Bewust
De eerste stap is bewust zijn wat er gaande is. Nu je bewust bent kan je erover praten en nadenken over de oplossingen.
Stap voor stap
Bekijk eens het stappenplan van Milieu Centraal. Isolatie verbeteren is altijd slim.
Spaarplan
Het is altijd slim om geld opzij te zetten voor opknapwerk van je huis. Maak een potje ‘duurzaam verbouwen’ dat past bij je plan.
Bronnen
PBL – Klimaat- en Energieverkenning 2025
RVO – Monitor Verduurzaming Gebouwde Omgeving
Milieu Centraal – Wonen zonder aardgas
IPCC – AR5 Buildings
Our World in data – Emissions by sector
CBS – Statline energieverbruik particuliere woningen
Blog artikelen
In ons blog vind je artikelen met verdieping over duurzaamheid, klimaatgedrag, klimaatcommunicatie en marketing. We delen hier onze inzichten en tips zodat je hopelijk makkelijker en sneller kan verduurzamen.
Beter klimaatgedrag? Zo werkt gedragsverandering
Bekijk hier hoe gedrag werkt en hoe je gedragsverandering beïnvloedt.
Hoe consumeer je in het belang van het klimaat?
Bewust of duurzaam consumeren is niet genoeg. Bekijk hier hoe het wel kan.
Waarom we massaal wegkijken bij klimaatverandering
Motiveer mensen over klimaat met de vijf oplossingen over communicatie van Per Espen Stoknes.
Welke klimaatgedragingen zijn nodig?
Bekijk hier om welke gedragingen het gaat voor een beter klimaat.
Klimaatdepressie? Dit kan je doen
Klimaatdepressie en sombere gevoelens over klimaatverandering? Dit kan je helpen.
In 3 stappen minder vlees eten
CO2-uitstoot verlagen door minder vlees te eten? 3 stappen om het makkelijker te maken.
